Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (“BDDK”) tarafından, “Kredi Kartları ve İhtiyaç Kredilerinin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Basın Açıklaması” (“Basın Açıklaması”) 11 Ağustos 2025 tarihinde BDDK’nın kendi resmi internet sitesi üzerinden yazılı olarak yayımlanmıştır. Söz konusu basın açıklamasıyla, finansal istikrarın sağlanmasına yönelik makro ihtiyati politikalar çerçevesinde, bireysel kredi kartları ve ihtiyaç kredilerinin yeniden yapılandırılmasına ilişkin yeni bir karar aldığını duyurmuştur. Bu karar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun (“Kanun”) verdiği yetkiler doğrultusunda alınmış olup, ekonomik istikrarı desteklemeyi ve borçlu bireylerin ödeme yükümlülüklerini kolaylaştırmayı amaçlamaktadır. İşbu metin, söz konusu kararın hukuki dayanaklarını, kapsamını, uygulanabilirliğini ve olası etkilerini hukuki bir perspektiften değerlendirmektedir.
A. Basın Açıklaması Dahilinde Hukuki Dayanak
BDDK, Kanun’un 93. maddesi uyarınca, finansal piyasaların istikrarını sağlamak ve bankacılık sektörünün sağlıklı işleyişini temin etmek amacıyla düzenleme ve denetleme yetkisine sahiptir. Bu kapsamda, makro ihtiyati politikalar çerçevesinde kredi kartları ve ihtiyaç kredilerine yönelik yeniden yapılandırma kararları, Kanun’un verdiği yetkiler dahilinde alınmıştır. Ayrıca, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ve ilgili yönetmelikler, kredi kartlarına ilişkin düzenlemeler için hukuki zemin oluşturmaktadır. İhtiyaç kredileri ise Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik (“BDDK Yönetmeliği”) kapsamında düzenlenmektedir. Bu karar, mevcut mevzuatın sağladığı esneklik ve yetki çerçevesinde, ekonomik koşullara uygun olarak alınmış bir makro ihtiyati tedbirdir. Makro ihtiyati tedbirler, makro ihtiyati politikaların yapı taşlarından bir tanesi olarak yer almakta olup Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından “2008 yılında yaşanan ve gelişmiş ülkelerden başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan küresel finansal krizin etkileri, finansal sistemin tümüne yönelik proaktif önlem ve düzenlemelerin hayata geçirilmesinin önünü açmıştır. Söz konusu önlem ve düzenlemeler bütününe makro ihtiyati politikalar adı verilmektedir” denilmek suretiyle makro ihtiyati politikalar ifadesine ilişkin olarak açıklamada bulunmuştur.
Bankacılık Kanunu Madde 93/1 — “Kurum, bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın verdiği yetkiler çerçevesinde finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanması, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışması, malî sektörün gelişmesi, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması için;
- Bankalar ve finansal holding şirketleri ile diğer kanunlarda ve ilgili mevzuatta yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla Kurumun gözetim ve denetimine tabi diğer kuruluşların; kuruluş ve faaliyetlerini, yönetim ve teşkilat yapısını, birleşme, bölünme, hisse değişimini ve tasfiyelerini düzenlemek, uygulamak, uygulanmasını sağlamak, uygulamayı izlemek ve denetlemek,
- Yurt içi ve yurt dışı muadil kurumların katıldığı uluslararası malî, iktisadî ve meslekî teşekküllere üye olmak, görev alanına giren hususlarda yabancı ülkelerin yetkili mercileri ile mutabakat zaptı imzalamak,
- Kanunla verilen diğer görevleri yapmak, ile görevli ve yetkilidir.
Kurum, tasarruf sahiplerinin haklarını ve bankaların düzenli ve emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye sokabilecek ve ekonomide önemli zararlar doğurabilecek her türlü işlem ve uygulamaları önlemek, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak üzere gerekli karar ve tedbirleri almak ve uygulamakla yükümlü ve yetkilidir.
Kurum; her türlü faaliyetinde, kuruluş kanununda verilen yetkiler saklı kalmak kaydıyla kalkınma plânı ve programlarda yer alan ilke, strateji ve politikalara uyar.”
B. Kararın Kapsamı ve Uygulama Esaslarına İlişkin Açıklamalar
Söz konusu karar, isminden de net olarak anlaşılacağı üzere kredi kartları ve ihtiyaç kredileri olmak üzere iki ana başlığı kapsar niteliktedir. Bu çerçevede, her iki ana başlığa ilişkin olarak kararda yer alan unsurlar, aşağıdaki şekilde, liste halinde tarafımızca belirtilmektedir:
1. Bireysel Kredi Kartları:
- Yeniden Yapılandırma Koşulları: Karar tarihi itibarıyla, son ödeme tarihinde dönem borcu kısmen veya tamamen ödenmemiş bireysel kredi kartları ile daha önce yeniden yapılandırılmış kredi kartları, kart hamillerinin talebi üzerine yeniden yapılandırılabilecektir. Yeniden yapılandırma, borç bakiyesinin (ileri vadeli işlemler dahil) en fazla 48 ay vadeyle ödenmesine olanak tanır.
- Limit Kısıtlaması: Yeniden yapılandırma kapsamında, borç bakiyesinin %50’si ödenene kadar ilgili banka tarafından kart hamiline tahsis edilen kredi kartlarının limiti artırılamayacaktır. Bu hüküm, borçluların yeni borçlanmaya giderek finansal yüklerini artırmasını önlemeyi amaçlamaktadır.
- Talep Süresi: Yeniden yapılandırma talebi, karar tarihinden itibaren 3 ay içinde yapılmalıdır. Bu süre, hak düşürücü bir süre olarak değerlendirilebilir ve bu sürenin kaçırılması durumunda yapılandırma hakkı kullanılamayabilir.
2. İhtiyaç Kredileri:
- Yeniden Yapılandırma Koşulları: Karar tarihinden önce kullandırılan ve anapara ve/veya faiz ödemelerinde gecikme bulunan ihtiyaç kredileri (kredili mevduat hesapları dahil), borçluların talebi üzerine en fazla 48 ay vadeyle yeniden yapılandırılabilecektir.
- Talep Süresi: Yeniden yapılandırma talebi, karar tarihinden itibaren 3 ay içinde yapılmalıdır. Bu süre, bireysel kredi kartları için öngörülen süreyle uyumludur.
- Kapsam: Yeniden yapılandırma, yalnızca ödeme güçlüğü çeken borçlulara yönelik olup, mevcut borç bakiyesinin vadesini uzatarak ödeme yükünü hafifletmeyi hedeflemektedir.
Basından: “Bireysel müşterilerin 3 ay içerisinde yapılandırma başvurusunda bulunması gerektiğinin belirtildiği açıklamada, kredi kartı yapılandırma işlemlerine uygulanacak azami faiz oranını yüzde 3,11 olarak belirlediği aktarıldı. Bu kapsamda, BDDK’nin, bireysel kredi kartları ve ihtiyaç kredilerinin borç bakiyelerinin 48 ay ile yapılandırılmasını uygun bulduğu belirtilerek, vade ve başvuru süreleri kısaltıldığı ve daha az maliyetli hızlı bir sürecin öngörüldüğü aktarıldı… Açıklamada, kredi kartlarının yapılandırılmasında borcun yarısı ödeninceye kadar ilgili banka tarafından kartların limitinin artırılmayacağı, ihtiyaç kredilerinin yapılandırılmasında ise mevcut borç bakiyesini aşacak bir kredi kullandırılmayacağı vurgulandı. Alınan karar kapsamında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) da kredi kartı yapılandırma işlemlerine uygulanacak azami faiz oranını yüzde 3,11 olarak belirlediği aktarıldı… Kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borcu yapılandırma başvuruları, bankalar üzerinden gerçekleşecek.”
Hukuki Değerlendirmeye İlişkin Açıklamalarımız:
Söz konusu karara ilişkin olarak değerlendirme; kararların amacı ve finansal istikrar, borçluların hakları ve yükümlülükleri, bankaların yükümlülükleri ve olası hukuki sorunlar olmak üzere, 4 temel alt başlıkta incelenmiş olup tarafımızca aşağıdaki şekilde siz değerli okuyucularımıza aktarılmıştır.
C.1. Kararın Amacı ve Finansal İstikrar:
BDDK’nın kararı, finansal istikrarı desteklemek ve borçluların ödeme yükümlülüklerini sürdürülebilir bir şekilde yerine getirmesini sağlamak amacıyla alınmıştır. Makro ihtiyati politikalar, ekonomik dalgalanmalara karşı finansal sistemin direncini artırmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda, söz konusu karar, borçluların ödeme güçlüğünü azaltarak bankaların batık kredi riskini düşürmeyi ve finansal sistemde likidite sorunlarını önlemeyi amaçlamaktadır. Hukuki açıdan, kararın Kanun’un finansal istikrarı koruma amacı ile uyumlu olduğu değerlendirilmektedir.
Bankacılık Kanunu Madde 93/1 İlk Cümle: “Kurum, bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatın verdiği yetkiler çerçevesinde finansal piyasalarda güven ve istikrarın sağlanması, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışması, malî sektörün gelişmesi, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması için…”
C.2. Borçluların Hakları ve Yükümlülükleri:
Karar, borçlulara yeniden yapılandırma talebinde bulunma hakkı tanımakta, ancak bu hakkın kullanılabilmesi için 3 aylık bir süre sınırı getirmektedir. Bu süre, hukuki açıdan bir hak düşürücü süre olarak yorumlanabilir ve borçluların bu süre içinde hareket etmesi gerektiği açıktır. Ayrıca, kredi kartı limit artırımına getirilen kısıtlama, borçluların yeni borçlanmaya giderek finansal durumlarını daha da kötüleştirmesini önlemek amacıyla alınmış bir tedbirdir. Ancak, bu kısıtlama, borçluların kredi kartı kullanımını sınırlayabileceğinden, ekonomik ihtiyaçlarını karşılamada alternatif finansman yollarına yönelmelerine neden olabilir.
C.3. Bankaların Yükümlülükleri:
Bankalar, karar doğrultusunda yeniden yapılandırma taleplerini değerlendirmek ve uygun koşullarda yapılandırma sağlamakla yükümlüdür. Ancak, kararın uygulanmasında bankaların takdir yetkisi bulunmamakta; yeniden yapılandırma taleplerinin objektif kriterler çerçevesinde kabul edilmesi gerekmektedir. Bankaların, yapılandırma sürecinde şeffaf ve adil bir yaklaşım sergilemesi, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un genel ilkeleriyle de uyumludur.
C.4. Olası Hukuki Sorunlar:
Karar kapsamında olası hukuki sorunların süre sınırı, kredi kartı limitinin kısıtlanması hali ve uygulamadaki farklılıklar dahilinde kendisini göstereceği anlaşılmaktadır. Süre sınırı bakımından; 3 aylık talep süresi, bazı borçlular için kısa bulunabilecek ve bu sürenin kaçırılması durumunda yeniden yapılandırma hakkının kaybedilmesi, eşitlik ilkesine aykırı tartışmalara yol açabilecektir. Kredi kartları dahilinde limit kısıtlaması açısından; limit artırım yasağı, borçluların ekonomik ihtiyaçlarını karşılamada zorluk yaşamasına neden olabilir. Bu durum, özellikle acil finansman ihtiyacı olan bireyler için hukuki itirazlara konu olabilecektir. Uygulama/pratik açısından farklılıklar noktasında da bankalar arasında yeniden yapılandırma süreçlerinin uygulamasında farklılıkların ortaya çıkması halinde tüketici hakları bakımından şikâyet ve sair hukuki uyuşmazlıkların ortaya çıkabileceği düşünülmektedir.
D. Sonuç ve Öneriler
BDDK’nın 11 Temmuz 2025 tarihli kararı, finansal istikrarı desteklemek ve borçluların ödeme yükünü hafifletmek amacıyla alınmış önemli bir makro ihtiyati tedbirdir. Karar, Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde hukuki dayanağa sahip olup, borçlulara ödeme kolaylığı sağlamayı hedeflemektedir. Belirtilmesinde fayda bulunmaktadır ki; borçluların yeniden yapılandırma hakkından haberdar edilmesi için bankalar ve BDDK tarafından etkin bir bilgilendirme kampanyası yürütülmelidir. 3 aylık talep süresinin uzatılması veya istisnai durumlarda esneklik sağlanması, kararın daha geniş bir borçlu kitlesine ulaşmasını sağlayabilecek ve bankaların yeniden yapılandırma süreçlerini adil ve şeffaf bir şekilde uygulaması için BDDK tarafından etkin bir denetim mekanizmasının kurulmasının gerekliliği kendisini gösterecektir. Söz konusu karar, finansal sistemin istikrarına katkıda bulunurken, borçluların ekonomik yükünü azaltma potansiyeline sahiptir.
Saygılarımızla,
Polat & Çakıroğlu Hukuk Bürosu